Meeneembeperkingen en handelaren

Er zijn twee sociale problemen die nogal eens de kop opsteken bij weggeefwinkels: hebberige klanten, en handelaren. Een weggeefwinkel is natuurlijk een heel mooi initiatief, en een goede stap naar een betere wereld, maar de wereld waarin we leven is nog altijd de huidige - en soms nemen mensen de problemen van vandaag ook mee de winkel in.

Hebberigheid, en hoe ermee om te gaan

Als mensen voor het eerst een weggeefwinkel binnenkomen, hebben ze vaak een van deze twee reacties:

1. Maar is het echt gratis? Hoef ik echt niet af te rekenen? Dit kan toch niet zo, ben ik je echt niets verschuldigd? Of...
2. Wauw, het is net een hele grote uitverkoop, met 100% korting! Ik ga even lekker inslaan!
   

Met het eerste geval valt prima om te gaan; je legt aan die klant uit waarom het bestaat, wat je doel is, en dat het voor een goed doel is, en dan komt het waarschijnlijk wel goed.

Het tweede geval is echter lastiger om mee om te gaan; hoewel hamstergedrag natuurlijk ongewenst is in een weggeefwinkel, zijn de meeste mensen opgegroeid in een kapitalistische maatschappij, en hebben daarin bepaalde denkbeelden opgepikt - zoals het idee dat als je het kunt betalen, dat het dan van jou is. En als de prijs nul is... nou ja, je ziet het probleem wel.

Een praktische manier om hiermee om te gaan, is om een beperking in te stellen op het aantal spullen dat je mee mag nemen. De meeste weggeefwinkels houden een regel aan van maximaal 5 dingen per keer, waarvan 1 ding elektrisch of elektronisch. De precieze regels verschillen nog wel eens tussen winkels, en je hoeft natuurlijk niet precies deze regel aan te houden, maar in de praktijk blijkt het een goede balans tussen "hebberigheid voorkomen" en "mensen kunnen wel halen wat ze nodig hebben".

Niet iedereen zal zich aan deze regel houden. Soms zijn het handelaren (zie ook het stukje hieronder), maar vaak is het simpelweg hebberigheid die de overhand neemt. In zulke gevallen zul je iemand er op aan moeten spreken. Doe dat in eerste instantie op een vriendelijke manier - misschien hebben ze het bordje met de huisregels simpelweg niet gezien, en is het voldoende om ze te wijzen op (of herinneren aan!) de beperking.

Als iemand aggressief reageert, kun je ze altijd later nog vertellen om de winkel te verlaten, maar je kunt dit soort confrontaties waar mogelijk beter vermijden. Als een klant blijft escaleren en weigert zich aan de regels te houden, dan zul je deze stap uiteindelijk wel moeten nemen - de regels zijn immers niets waard als ze niet gehandhaafd worden.

Uitzonderingen maken

Natuurlijk zijn er veel situaties denkbaar waar de regels niet zo goed passen. Denk bijvoorbeeld aan iemand die kinderboeken komt halen om de bibliotheek op school aan te vullen, of iemand die liever ruilt en net zoveel (goede) spullen terug komt brengen als die meeneemt. In dat soort gevallen kun je een uitzondering maken, en het is handig om in je huisregels ook te vermelden dat iemand het altijd aan een vrijwilliger kan vragen als ze een uitzondering nodig hebben.

Wees niet te strikt op de uitzonderingen; de beperkingen zijn er vooral om de eerste impuls van hebberigheid de kop in te drukken, dus er is niet veel reden nodig om ervan af te wijken. Zolang iemand maar een plausibele reden kan geven waarom die een uitzondering nodig heeft, komt het waarschijnlijk wel goed. Na verloop van tijd zul je de mensen die onzinverhalen ophangen, vanzelf gaan herkennen.

Handelaars

Een ander probleem zijn handelaars. Dit zijn mensen die niet voor zichzelf spullen komen halen, maar die vooral de meest waardevolle spullen mee willen nemen om vervolgens op bijvoorbeeld Marktplaats te verkopen. Hoewel handelaren soms simpelweg mensen met weinig geld zijn die proberen een centje bij te verdienen, is dit natuurlijk niet de bedoeling van een weggeefwinkel, en zorgt het ervoor dat de winkel voor alle andere mensen een stuk minder nuttig wordt - immers, de 'beste' spullen zijn al weg voordat iemand een kans krijgt ernaar te kijken.

Daarom is het belangrijk om handelaars snel en permanent de deur te wijzen. Om handelaars te herkennen let je een beetje op wat mensen zoal allemaal meenemen: als iemand duidelijk alleen maar waardevolle spullen pakt en bijvoorbeeld steeds in detail bekijkt, of steeds op een telefoon aan het opzoeken is en dan een deel weer terugzet, dan is dat een sterk teken dat het een handelaar is. Handelaars richten zich vaak op merkproducten, RVS bestek (en andere metalen objecten), elektronica, en luxe-ogende dingen in het algemeen.